W Polsce rządzą autokraci
W niepewnym otoczeniu, zwłaszcza biorąc pod uwagę sytuację na rynkach finansowych, inflację i plany odnośnie do przyszłych rozwiązań prawnych, to spójna organizacja i zarządzanie wewnątrz firmy może być najlepszym sposobem na przetrwanie.
Jeszcze 3-4 lata temu przedsiębiorcy z sektora MŚP pytani o to, które zasoby są dla nich kluczowe do przetrwania i rozwoju firmy, odpowiadali środki trwałe. Obecnie tendencja się zmieniła – człowiek staje się wartością firmy, niezależnie od tego, czy jest to wysokiej klasy menedżer, czy specjalista niższego szczebla. Niestety wciąż firmy przyjmują zbyt mała wagę do kapitału relacyjnego, czyli dobrych relacji biznesowych. Wszystkie czynniki są ważne – zarówno bogactwo przedsiębiorstwa mierzone aktywami trwałymi, pracownicy z doświadczeniem, a także świetne kontakty biznesowe. To, który z nich przejmie, wiodącą rolę w utrzymaniu i rozwoju firmy zależy od sytuacji zewnętrznej.
Z badania wynika, że 30% przedsiębiorstw jest dobrze przygotowana do rozwoju nawet w trudnym, „turbulentnym” otoczeniu. Innymi słowy, prawie 1/3 firm z sektora MŚP ma duże szanse na przetrwanie trudnej sytuacji na rynku. Niestety nie wiadomo, jak długo firmy wytrzymałyby niekorzystne otoczenie – dwa lata, czy może tylko pół roku. 20% małych i średnich firm „rozumie wyzwania” i obecnie przeprowadza konieczne zmiany wewnątrz organizacji. Pozostałe przedsiębiorstwa, zdaniem PKPP Lewiatan, są kandydatami do „nieprzetrwanie” i bez szybkich zmian i sposobu myślenia, mogą mieć problem ze zmianą swojego statusu.
W Polsce rządzą autokraci
Co istotne, większość MŚP w Polsce posiada płaską strukturę organizacyjną. Wynika to ze stosunkowo niewielkiej liczby pracowników, a co za tym idzie, nie ma potrzeby tworzenia dużej liczby szczebli. Dzięki temu zwiększa się przepływ informacji wewnątrz firmy, a sama organizacja w teorii może bez przeszkód, bezpośrednio czerpać pomysły od wszystkich pracowników. Jednak z drugiej strony, z badania wynika, że właściciele i menedżerowie małych i średnich firm w Polsce preferują autokratyczny styl zarządzania, co przeczy płaskiej strukturze niejako idealnej dla stylu demokratycznego.
Zdaniem PKPP Lewiatan, w ten sposób firmy same sobie ograniczają „zdolność do amortyzacji zewnętrznych zagrożeń”. Do tego tylko 1/3 firm „bazuje w swojej działalności na akceptacji dla zmian – wprowadza innowacje i usprawnienia". Zdaniem PKPP Lewiatan, w dużej mierze jest to wina firm z sektora przemysłowego. Tylko niewielki procent przedsiębiorstw produkcyjnych prowadzi badania nad innowacjami i je wprowadza. Zmiany procesowe, głównie technologiczne inicjują kolejne zmiany, np. marketingowe, produktowe itd. MŚP z sektora przemysłowego nie radzą sobie z tym najlepiej, do tego 50% przedsiębiorstw nie jest w ogóle zainteresowana wzmacnianiem współpracy zespołowej i komunikacji wewnątrz firmy.
Sprawna komunikacja
Eksperci Lewiatana zwracają uwagę na fakt, że wewnątrz organizacji najbardziej szwankuje komunikacja. Trudno powiedzieć, o co dokładnie chodzi. Dawniej za przykład złego skomunikowania wewnątrzorganizacyjnego podawano wielkie korporacje, gdzie dosłownie „głowa nie wiedziała, co robi ręka i noga”. W przypadku MŚP rzecz sprowadza się najprawdopodobniej do braku określonych procedur, np. czasu potrzebnego na odpowiedź mailową, systemy raportowania itd.
Eksperci podkreślają, że sprawna komunikacja powinna być punktem pierwszym w wewnętrznym „kodeksie dobrych praktyk”.
Niestety PKPP Lewiatan nie wyjaśnia, cóż oznacza tzw. „życie w świecie tradycyjnego biznesu”. Z informacji wynika, że niewłaściwa konstrukcja organizacyjna, złe metody zarządzania oraz problemy z komunikacją są największą bolączką polskich firm. Połowa już przeprowadziła zmiany lub dopiero je wprowadza. Kolejna funkcjonuje źle. „Tradycyjnie” dorozumiane jako prowizorycznie, doraźnie, źle zarządzane, bez strategii i w bałaganie komunikacyjnym – czy taki jest rzeczywisty obraz polskiej przedsiębiorczości?
Łukasz Piechowiak
Bankier.pl
l.piechowiak@bankier.pl