Gmina Smołdzino – Bałtyk dla wtajemniczonych

Słabo zaludniony teren gminy pozwala cieszyć się czystym powietrzem i wyjątkową ciszą. Gniazduje tam orzeł bielik, na plaży wypoczywają foki, a w rzece Łupawa króluje troć.

O turystycznej atrakcyjności gminy stanowi położenie na jej obszarze Słowińskiego Parku Narodowego oraz czterech jezior: Gardno, Łebsko, Dołgie Wielkie oraz Dołgie Małe. Atutem gminy jest czyste środowisko naturalne, interesująca szata roślinna i liczna populacja dziko żyjącej zwierzyny. Wspaniała lokalizacja gminy i przebogata przyroda stwarzają znakomite możliwości wypoczynku i rekreacji.

 

    Kościół parafialny w Smołdzinie pod wezwaniem Trójcy Świętej wzniesiony w 1632 roku. W 1823 r. kościół przebudowano, a w 1874 r. dobudowano nawę poprzeczną. W kościele znajduje się wiele unikatowych zabytków: wczesnobarokowy ołtarz z bogatym wystrojem rzeźbiarskim oraz z portretami księżnej Anny i jej syna Ernesta Bogusława, przedstawionego jako dwunastoletniego chłopca, ambonę barokową z XVII w. oraz dzwon gdański z 1706 r. Dawniej na stropie kościoła widniało 49 obrazów o tematyce religijnej, dzieła prawdopodobnie malarza Foxkircha, po przeprowadzeniu prac konserwatorskich część z nich umieszczono na ścianach. Bogactwo obrazów i ornamentów wyróżniało kościół spośród innych kościołów wiejskich na terenie Pomorza.

    

    Kościół parafialny w Gardnie Wielkiej pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Wybudowany 1282 r., a przebudowany w 1842 r. W kościółku znajduje się stara chrzcielnica granitowa sięgająca być może czasów romańskich i ekspresjonistyczny obraz w ołtarzu namalowany przez kołobrzeskiego pastora Paula Hintza. Na przykościelnym placu, dawnym cmentarzu można obejrzeć zabytkowe płyty nagrobkowe, datowane na XVI wiek.

    

    Cmentarz z XVII wieku we wsi Kluki – miejsce pochówku ludności wsi Kluki (Kluki Smołdzińskie oraz nieistniejące już Kluki Żeleskie). Założony w końcu XVIII wieku jest dzisiaj jedynym zachowanym cmentarzem słowińskim. I jednym z nielicznych zachowanych na Pomorzu cmentarzem z okresu przedwojennego. W 1980 r. został zamknięty dla pochówków, a w 1991 r. uznany za obiekt zabytkowy i włączony do Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach Oddziału Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. Obecnie na cmentarzu zachowanych jest 145 obiektów, w większości pochodzących z pierwszych dwóch dziesięcioleci XX wieku. W 1991 roku cmentarz został przejęty przez Muzeum Pomorza Srodkowego w Słupsku i stał się integralną częścią jego oddziału – Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach.

    

    Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach, gdzie zgromadzono w formie skansenu obiekty kultury materialnej i etnograficznej. Skansen jest rekonstrukcją dawnej wsi rybackiej znad Jeziora Łebskiego. Zgromadzone w nim obiekty – chałupy, budynki gospodarcze prezentują miejscową architekturę od końca XVII w. do lat 20. Sezon turystyczny w muzeum rozpoczyna Czarne Wesele, impreza związana z tradycją pozyskiwania torfu połączona z pokazami wypieku chleba, wyplatania koszy, szycia i naprawy sieci rybackich. Prezentowane są wówczas hafty, rzeźby, malarstwo na szkle itp.

    

    Muzeum Przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego w Smołdzinie – w obecnej siedzibie istnieje od 1974 r. Prezentuje ono przyrodę najważniejszych ekosystemów Słowińskiego Parku Narodowego. Ekspozycję muzealną początkowo podzielono na cztery działy: PLAŻA, WYDMY, JEZIORA oraz LASY. Z czasem powstały kolejne: OCHRONA PRZYRODY i ARCHEOLOGIA. W Muzeum istnieje sala dydaktyczna z systemem audiowizualnym do prowadzenia zajęć kameralnych, prelekcji multimedialnych i projekcji filmów przyrodniczych. Obiekt częściowo przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych.

    

    Latarnia morska w Czołpinie położona 1000 m od brzegu morza na dominującej nad okolicą 50 – metrowej wydmie, pomiędzy jeziorem Gardno i Łebsko. Malowniczą latarnię zbudowano w latach 1872-1875. Dawniej na latarni zainstalowana była lampa spalająca olej, którą zmieniono na jedną z największych, cylindryczną soczewkę i elektryczną żarówkę. Udostępniona w sezonie letnim dla turystów.

    

    Elektrownia wodna w Smołdzinie zbudowana w 1935 roku w pobliżu ujścia rzeki Łupawy do jeziora Gardno. Elektrownia jest najniżej położoną elektrownią na Łupawie. Pierwotne budowle hydrotechniczne służyły do piętrzenia wody dla napędu istniejącego tu wcześniej tartaku i młyna. Po likwidacji młyna w latach 50- tych ubiegłego stulecia budowle piętrzące służyły do piętrzenia wody dla nawodnień użytków rolnych. Konstrukcja ścian elektrowni w części nadziemnej murowana jest z cegły ceramicznej. Wyposażenie elektrowni stanowią dwie turbiny Francisa.

    

    Góra Rowokół, która leży w okolicy Smołdzina, a jej wysokość to 115m n.p.m. Na szczycie znajduje się wieża widokowa z której roztacza się rozległy widok na piękny pejzaż okolicy. Pokryte lasami tereny gminy stanowią znakomite miejsce wypoczynku.
    Pobliskie akweny przyciągają wędkarzy, a okoliczne lasy stanowią raj dla amatorów grzybobrania. W przeszłości był to ważny ośrodek pogańskiego kultu religijnego, ale także punkt nawigacyjny dla marynarzy i żeglarzy.

    Na południowo-wschodnim zboczu Rowokołu odkryto pozostałości kolistych wałów z IX-XI wieku z wielkim paleniskiem ofiarnym i szczątkami kości zwierzęcych. Na przełomie XII i XIII wieku wzniesiono na Rowokole kaplicę poświęconą św. Mikołajowi-patronowi żeglarzy. Do czasów Reformacji Rowokół, obok Góry Chełmskiej w Koszalinie i Św. Góry w Polanowie, był jednym z ważniejszych ośrodków kultu religijnego na Pomorzu Zachodnim, któremu kres położyło wprowadzenie na Pomorzu nauki Marcina Lutra.

    Diabelski Kamień w Gardnie Wielkiej – głaz narzutowy z którym związana jest legenda o budowie kościoła na środku jeziora Gardno

    Obiekty byłej jednostki wojskowej w Czołpinie – ogromny teren wojskowy, liczne umocnienia i bunkry oraz zabudowania.

    Wydma Łącka – często nazywana Górą Łącką ze względu na swoją znaczną wysokość – ok. 42 m n.p.m. Ze szczytu wydmy rozpościera się widok na "ruchome wydmy", jezioro Łebsko, wzgórze Rowokół.

    

    Wyrzutnia Rakiet w Rąbce jest pohitlerowskim poligonem rakietowym z 1940 roku. Niemieccy naukowcy testowali tu rakiety przeciwlotnicze i balistyczne. Po wojnie teren poligonu przejęły wojska radzieckie a w latach siedemdziesiątych funkcjonowała tu Stacja Sondażu Rakietowego Łeba, której zadaniem było testowanie rakiet meteorologicznych przeznaczonych do badania górnych warstw atmosfery. Na terenie muzeum znajduje się również wieża widokowa.