Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. to Brylant Polskiej Gospodarki, Efektywna Firma i Wielki Modernizator Polski 2018

Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. została wyróżniona przez Instytut Europejskiego Biznesu w XI edycji Konkursu Brylanty Polskiej Gospodarki 2018, XI edycji Konkursu Efektywna Firma 2018  i VII edycji Konkursu Wielki Modernizator Polski 2018 na podstawie wiarygodnych danych finansowych z Krajowego Rejestru Sądowego.

Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. działa bowiem efektywnie: średni stosunek zysku netto do przychodów w  latach 2015 i 2016 r. osiągnął w jej przypadku poziom 7 proc. To przyniosło jej tytuł Efektywna Firma 2018.

Wartość rynkowa Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w marcu 2017 r. została w sposób uproszczony oszacowana przez Instytut Europejskiego Biznesu na 156 mln zł, co dało jej tytuł  Brylant Polskiej Gospodarki 2018.

Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. w latach 2015-2016 dokonała odpisów amortyzacyjnych na kwotę 31 mln zł, dzięki czemu zyskała tytuł Wielki Modernizator Polski 2018.

„Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja” Sp. z o.o. świadczą usługi w zakresie poboru i uzdatniania wody, dostarczania wody, odprowadzenia, przyjmowania i oczyszczania ścieków, wykonania instalacji wodno – kanalizacyjnych na terenie aglomeracji Zielona Góra, w szczególności usług wodno-ściekowych na terenie miasta Zielona Góra i miejscowości Wilkanowo w gminie Świdnica.
Przedsiębiorstwo jest spółką ze 100% udziałem Miasta Zielona Góra. Firma została powołana w ściśle określonym celu – realizacji zadania własnego miasta Zielona Góra. Na zasadzie naturalnego monopolu jest jedynym podmiotem mogącym świadczyć usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków w mieście Zielona Góra.
Sieci wodociągowe obejmują 99% obszaru aglomeracji Zielona Góra, sieci kanalizacyjne 98% aglomeracji, z nieskanalizowanego obszaru aglomeracji Zielona Góra ścieki dowożone są taborem asenizacyjnym.
Obecnie na terenie aglomeracji Zielona Góra funkcjonuje sieć kanalizacyjna eksploatowana przez Spółkę „ZWiK” o łącznej długości 386,1 km, w tym w gminie Świdnica 7,7 km oraz jedna oczyszczalnia ścieków w miejscowości Łężyca funkcjonująca na potrzeby całej aglomeracji. Sieć wodociągowa na obszarze aglomeracji wynosi 508,2 km.
W bilansie sprzedaży usług kanalizacyjnych największą grupę stanowią gospodarstwa domowe. Pozostali odbiorcy usług ściekowych (zakłady przemysłowe, usługowe i podmioty użyteczności publicznej) mają mniejszy udział w ogólnej ilości ścieków komunalnych.
Produkcja ścieków w poszczególnych grupach odbiorców stale wzrasta, co ma związek z sukcesywnie prowadzonymi inwestycjami kanalizacyjnymi prowadzonymi na terenie miasta Zielona Góra. Duży udział w ściekach doprowadzonych do oczyszczalni mają ścieki deszczowe, roztopowe, infiltracyjne, przypadkowe i drenażowe. Wynika to z faktu, iż w dużej części miasta funkcjonuje kanalizacja ogólnospławna, do której trafiają wymienione rodzaje ścieków.

Woda

Zielona Góra korzysta z trzech źródeł zaopatrzenia w wodę: rzeki Obrzycy, wód podziemnych w pradolinie Odry – tzw. ujęcie lewarowe w Zawadzie oraz z wód podziemnych ujmowanych na terenie miasta.
Obecnie miasto zasilają w wodę trzy źródła :
*  nowa Stacja Uzdatniania Wody „Zacisze”, która zaopatruje 30% południowo-zachodniej części miasta,

*  trzy studnie głębinowe przy ul. Zjednoczenia zaopatrujące zachodnią część miasta
i Przylep,

*  Stacja Uzdatniania Wody w Zawadzie, która zaopatruje pozostałe części miasta.

Ujęcie wody powierzchniowej „Sadowa” na rzece Obrzycy znajduje się na przyujściowym odcinku tej rzeki, w pobliżu miejscowości Głuchów. Jest ono typowym ujęciem brzegowym; na wlocie wody do komór czerpnych pompowni znajdują się kraty i sita. Ujęta woda przetłaczana jest magistralą Ø 800 mm o długości 10 km na Stację Uzdatniania Wody w Zawadzie.
W Zawadzie uzdatniana jest woda podziemna ze znajdującego się tam ujęcia lewarowego mieszana z wodą powierzchniową z rzeki Obrzycy. Woda podziemna ujmowana ze studni w mieście jest wtłaczana bezpośrednio do sieci wodociągowej, wraz z uzdatnioną wodą ze SUW „Zacisze” . Zarówno wody ujmowane powierzchniowo jak i z ujęcia lewarowego wymagają głębokiego uzdatniania, aby w efekcie uzyskać odpowiednią jakość wody zgodną z  aktualnymi norami obowiązującymi w Polsce i w UE w zakresie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zasoby eksploatacyjne ujęć pokrywają obecne i planowane zapotrzebowanie na wodę dla wszystkich odbiorców.
Poważnym wyzwaniem stojącym przed firmą jest z jednej strony zapewnienie ciągłości dostawy wody i odbioru ścieków przy zachowaniu jak najwyższych standardów oraz jakości tych usług, z drugiej strony utrzymanie kosztów eksploatacyjnych funkcjonowania na poziomie akceptowalnym przez mieszkańców.
W tym celu firma prowadzi systematyczny proces modernizacji, odtwarzania i rozwoju. Ostatnie lata to szereg zmian technologicznych i organizacyjnych Spółki „Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja”. Nastąpiły znaczne zmiany transformacji całego procesu uzdatniania wody, dzięki temu stosuje się o wiele mniej chemii, co jest odczuwalne dla mieszkańców. Zielonogórzanie chcą pić zdrową i lepszą wodę. W związku z tym w 2000 roku nastąpiło odwrócenie tendencji na większe wykorzystanie wód głębinowych. Dzięki dostępowi do najnowszych technologii w procesie uzdatniania i oczyszczania wody, woda pozyskana ze źródeł głębinowych w efekcie końcowym stanowi lepszy, czyściejszy i zdrowszy produkt, niż woda ze źródeł powierzchniowych.
Stan techniczny miejskiej sieci wodociągowej jest zróżnicowany i zależy głównie od wieku i rodzaju materiału, z jakiego została wykonana. Rurociągi rozdzielcze ułożone do połowy lat 70-tych, to rurociągi z żeliwa szarego i stalowe. W latach kolejnych zaczęto stosować azbestocement i PVC. Przyłącza wykonywano generalnie z rur stalowych ocynkowanych. Od 1993 r. zarówno sieci, jak i przyłącza wykonuje się z zastosowaniem rur PE-HD.
Dzięki przyjętym rozwiązaniom Zielona Góra dołącza do obowiązujących standardów na całym świecie, gdzie ogranicza się zastosowanie do celów konsumpcyjnych wód powierzchniowych, tak bardzo narażonych w obecnym środowisku na działanie wielu szkodliwych czynników. W związku z tym rozbudowywane są ujęcia głębinowe, obecnie prowadzone są dodatkowe odwierty na ujęciu lewarowym w Zawadzie, gdzie niebawem ruszą dwie nowe studnie. Doprowadzi to do pozyskania większej ilości wód głębinowych. Wody powierzchniowe w 30% wykorzystywane są w ogólnej ilości produkcji wody. Woda jaka powstaje w procesie produkcji jest wodą bezpieczną, dezynfekowaną, jednocześnie wodą bardzo dobrej jakości. Uzyskiwane woda jest stale monitorowana przez spółkę i Sanepid. Obecnie wodociągi uzyskują wodę spełniającą wymagania dyrektywy polskiej i unijnej, posiadane zasoby wodne gwarantują nieprzerwane dostawy wody w wystarczającej ilości.
Zaopatrzenie miasta w wodę oparte jest na:
* ujęciu wód powierzchniowych z rzeki Obrzyca w miejscowości Sadowa,
* ujęciu wód podziemnych z pradoliny Odry w rejonie miejscowości Zawada,
* ujęciu Zawada ul. Kożuchowska,
* ujęciu wód podziemnych przy ul. Zjednoczenia,
* ujęciu wód podziemnych ul. Wojska Polskiego,
* ujęciu wód podziemnych Zatonie,
* ujęciu wód podziemnych Ochla,
* ujęciu wód podziemnych Łężyca,
* ujęciu wód podziemnych Zawada ul. Szkolna,
oraz zlokalizowanych i zaopatrujących w wodę sołectwa poza aglomeracją Zielona Góra
* ujęciu wód podziemnych Jany,
* ujęciu wód podziemnych Jarogniewice Woda jest uzdatniana w:
* SUW Zawada,
* SUW Zacisze,
* SUW Łężyca
* SUW Zatonie,
* SUW Ochla,
* SUW Jarogniewice,
* SUW Jany.
Na terenie miasta istnieje ponadto kilkanaście studni głębinowych. Obecnie wykorzystuje się 3 w rejonie siedziby Spółki przy ul. Zjednoczenia. Woda z tych studni ujmowana w ilości 500 – 1500 m3/d pochodzi z utworów czwartorzędowych, nie wymaga uzdatniania i wtłaczana jest bezpośrednio do sieci miejskiej.
Spółka od roku 2008 przywróciła do pracy 4 studnie w zachodniej części miasta przy ul. Wojska Polskiego, dzięki wybudowaniu tutaj Stacji Uzdatniania Wody „Zacisze”.
Woda po uzdatnieniu w stacji uzdatniania wody w Zawadzie tłoczona jest dwoma magistralami Ø 500 mm i Ø 800 mm w kierunku miasta, zasilając po drodze dzielnicę „Chynów”. Bardzo duże zróżnicowanie terenu miasta, sięgające 150 m, wymusza stosowanie kilku stopni pompowania. Eksploatowane są 4 przepompownie strefowe wody wraz ze zbiornikami wyrównawczymi. Główna pompownia zlokalizowana jest przy ul. Sulechowskiej. Stąd woda tłoczona jest do stosunkowo nisko położonych zespołów urbanistycznych: Dolina Zielona, Osiedle Tysiąclecia, Osiedle Wazów (częściowo), Zacisze, Stare Miasto, Osiedle Zastalowskie, Wzgórze Źródlane i Trasa Północna. Pompownia „Sulechowska” tłoczy również wodę do pompowni przy ul. Lubuskiej i ul. Wiśniowej. Pompownia „Lubuska” przetłacza z kolei wodę do największego zespołu zbiorników o pojemności 4×5 000 m3 zlokalizowanych na Wzgórzach Braniborskich. Woda spływając grawitacyjnie zasila Kisielińską Dzielnicę Mieszkaniową oraz zespoły urbanistyczne: Raculka II, Osiedle Słowackiego, Osiedle Braniborskie (część niska), Osiedle Kościuszki oraz dzielnicę Jędrzychów.
Ze zbiorników zasilana jest również hydrofornia przy ul. Braniborskiej dostarczająca wodę do zespołów urbanistycznych: Morelowa i Osiedle Braniborska (część wysoka). Pompownia „Wiśniowa” zasila całą południowo-zachodnią część miasta, tj. Osiedle Malownicze, Osiedle Przyjaźni, Osiedle Łużyckie, Osiedle Słoneczne, Osiedle Piastowskie i Osiedle Kilińskiego. Łączna pojemność zbiorników na terenie miasta wynosi 37 300 m3.

Ścieki

Łączna długość sieci kanalizacyjnej na terenie aglomeracji Zielona Góra eksploatowana przez „ZWiK” Sp. z o.o. w Zielonej Górze wynosi  382,1 km. Przewidziany do realizacji w ramach kolejnych etapów unijnych zbiorczy system kanalizacji 38 km (kanały grawitacyjne i rurociągi tłoczne). Na terenie aglomeracji Zielona Góra eksploatowanych jest łącznie 75 przepompowni ścieków.
Oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest 7 km na północ od centrum Zielonej Góry w rejonie na zachód od sołectwa Łężyca. To mechaniczno – biologiczna – chemiczna oczyszczalnia ścieków. W chwili obecnej do oczyszczalni ścieków – ze względu na dużą przepustowość hydrauliczną – kierowane są wszystkie ścieki komunalne (sanitarne, opadowe, infiltracyjne, przypadkowe i dowożone).
Oczyszczalnia pracuje w układzie 3-stopniowego biologicznego oczyszczania ścieków z biologiczną defosfatacją, denitryfikacją i nitryfikacją.
Ścieki ogólnospławne doprowadzane są do oczyszczalni kanałem otwartym i przepływają przez komorę przelewową na dwie kraty mechaniczne o prześwicie 50 mm, zlokalizowane w budynku krat, przepompowni głównej i sit. Na kanale dopływowym zamontowana jest zwężka pomiarowa do pomiaru ilości ścieków doprowadzonych do oczyszczalni.
Osad ściekowy powstały w wyniku oczyszczania ścieków podlega procesom przeróbki osadów (odwadnianie, zagęszczanie, suszenie i spalanie), po którym powstałe popioły wywożone są na składowisko odpadów.
Ścieki dowożone taborem asenizacyjnym do oczyszczalni przyjmowane są w punkcie zlewnym wyposażonym w pomiar przepływu i czytniki kart magnetycznych, skąd dalej przepływają do kanału dopływowego do oczyszczalni
Ścieki z pochodzące z aglomeracji Zielone Góra kierowane są po procesie oczyszczania do kanału Łącza.
Analizy jakości ścieków oczyszczonych, odpływających z oczyszczalni, wskazują na nieprzekroczenie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń. W związku z tym spełnione są obowiązujące przepisy w zakresie jakości oczyszczonych ścieków, regulowane przez Rozporządzenie Ministra Środowiska oraz dyrektywę unijną.
Dla pozostałych nieskanalizowanych obszarów leżących w granicach Miasta Zielona Góra (sołectwa Kiełpin, Jarogniewice, Jeleniów, Barcikowice, Barcikowiczki, Sucha i Jany) odpowiednie zadania w zakresie gospodarki ściekowej realizować będzie „ZWiK” Sp. z o.o. samodzielnie lub w porozumieniu z Urzędem Miasta Zielona Góra. W chwili obecnej ze względu na zbyt mały wskaźnik koncentracji budowa zbiorczego systemu kanalizacyjnego w tych sołectwach jest nieuzasadniona ekonomicznie.

Projekty unijne

Duże inwestycje z dofinasowaniem z Unii Europejskiej Spółka realizuje już od 2004 roku, dzięki temu udało się wybudować kolejno kanalizację m. in. w Przylepie, Starym i Nowym Kisielinie, wodociąg w Wilkanowie. Następnie w latach 2007 – 2013 firma zrealizowała dwa duże projekty, dotyczące kanalizacji w Raculi i Drzonkowie. Natomiast w Etapie III powstała sieć kanalizacyjna w Sołectwach Łężyca, Krępa
i Zawada. W obecnej perspektywie unijnej realizowane są dwa projekty. Jeden dotyczy kanalizacji i wodociągu w Dzielnicy Nowe Miasto – w Zatoniu sieć kanalizacyjna, sieć wodociągowa w Krępie i Łężycy. Rozbudowywana jest też Oczyszczalnia Ścieków dla Zielonej Góry w Łężycy. Zmodernizowana zostanie Stacja Uzdatniania Wody dla miasta. Dzięki temu setki osób będą mogły przyłączyć się do kanalizacji oraz wodociągów.
Dzięki tym inwestycjom można już powiedzieć, że Zielona Góra w stu procentach będzie zwodociągowana, zwiększy się procent skanalizowania całej aglomeracji.
Inwestycje zrealizowane w pierwszych trzech etapach w latach 2004-2015 to koszt prawie 310 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło 173 mln zł. Pozostałe pieniądze to środki własne spółki, w tym preferencyjne pożyczki z NFOŚiGW i WFOŚiGW. Etap IV to projekt o wartości 62,2 mln zł, unijne dofinansowane wynosi 39,7 mln zł. V etap to inwestycja warta 70,8 mln zł.
Z innych wykonanych inwestycji warto wymienić uzbrojenie w sieć wod.- kan. Parku Przemysłowo-Technologicznego Nowym Kisielinie oraz wykonanie kanalizacji deszczowej na os. Czarkowo w Łężycy. Obie o wartości o ponad 10 mln złotych.
Wykonywane projekty realizują cel główny POIiŚ Oś Priorytetowa 1: Gospodarka wodno-ściekowa, jakim jest wyposażenie (do końca 2020 r.) aglomeracji powyżej 10 tys. RLM w systemy kanalizacji i oczyszczalnie ścieków. Projekt zapewni m.in. – zmniejszenie zewnętrznych kosztów środowiskowych dla gospodarki, zapewnienie właściwego oczyszczania ścieków komunalnych, zwiększenie dostępności do systemu kanalizacji zbiorczej.
Na terenie aglomeracji Zielona Góra przedsięwzięcia bezpośrednio przyczyniają się do poprawy jakości wód oraz ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem ściekami bytowymi, eliminują niedobory w zakresie złego stanu technicznego kanałów ściekowych, unowocześniają proces produkcji wody oraz zapobiegają powstawaniu szkód ekologicznych.

Więcej o firmie pod adresem www.zwik.zgora.pl