System OFE wygenerował 261,2 mld zł długu

Szanowny Panie Redaktorze,

odpowiadając Panu na pytania dotyczące wartości długu publicznego zaciągniętego na pokrycie dodatkowych potrzeb pożyczkowych związanych z ubytkiem składki emerytalnej przekazywanej do OFE w latach 1999-2011, uprzejmie informujemy:

Wg szacunku Ministerstwa Finansów, całkowite zadłużenie z tego tytułu na koniec 2011 r. wyniosło 261,2 mld zł. Składały się na nie:
1.    bezpośredni koszt refundacji z budżetu państwa ubytku składki emerytalnej w FUS, równy wysokości składki przekazywanej do OFE (w latach 1999-2011 wyniósł on łącznie 171,0 mld zł);
2.    konwersję zadłużenia FUS wobec OFE na obligacje skarbowe w latach 2003 – 2007 w łącznej kwocie 5,9 mld zł;
3.    koszty obsługi długu publicznego zaciągniętego na pokrycie dodatkowych potrzeb pożyczkowych związanych z finansowaniem ubytku składki, których łączną wartość w latach 1999-2011 szacuje się na ok. 74,4 mld zł;
4.    efekty wyceny związane z różnicą między wartością nominalną długu publicznego a  kapitałem pozyskiwanym z emisji skarbowych papierów wartościowych (SPW).

Przyjęto założenie, że dodatkowe potrzeby pożyczkowe związane z finansowaniem ubytku składki przekazywanej do OFE finansowane są na rynku krajowym, wg średniego kosztu obsługi tego długu w danym roku.
Szacowany przez Ministerstwo Finansów koszt reformy nie uwzględnia efektu wzrostu oprocentowania SPW, spowodowanego wzrostem zadłużenia. Wynika to przede wszystkim z dwóch powodów:
    Po pierwsze takie podejście wymagałoby przyjęcia arbitralnych założeń dotyczących wpływu zwiększonej podaży SPW na rentowności w różnych segmentach krzywej rentowności, jako że nie ma danych o wartości rentowności w hipotetycznej sytuacji nieutworzenia OFE;
    Po drugie wpływ utworzenia OFE na rentowności SPW jest niejednoznaczny i jest wypadkową dwóch przeciwstawnie działających efektów. Z jednej strony zwiększenie podaży SPW wskutek emisji dodatkowego długu przyczynia się do wzrostu ich rentowności. Z drugiej strony utworzenie OFE jako instytucji o znacznych, rosnących co roku aktywach oraz długim horyzoncie inwestowania przyczyniło się do przyspieszenia rozwoju polskiego rynku kapitałowego, w tym również rynku SPW. Stały popyt OFE na SPW, w tym w dużej mierze na obligacje długoterminowe, umożliwił rozwój tego segmentu rynku. W 1999 r. MF rozpoczął emisję obligacji 10-letnich o stałym oprocentowaniu, przede wszystkim za sprawą popytu na SPW o dłuższych terminach wykupu zgłaszanego przez OFE (od 2002 r. oferowane są również obligacje 20-letnie, a od 2007 r. 30-letnie). Popyt ze strony OFE przyczynił się do zwiększenia płynności rynku SPW we wszystkich jego segmentach, co z kolei wpływało na zmniejszenie rentowności SPW. Łączny wpływ efektu zwiększenia podaży i efektu zwiększenia płynności rynku jest trudny do oszacowania.

Z poważaniem,

Wydział Prasowy Ministerstwa Finansów