Wspieramy konkurencyjność i ekspansję za granicą
Głównym celem promocji polskiej gospodarki na rynkach międzynarodowych jest wzmocnienie konkurencyjności gospodarki przez poprawę jej wizerunku wśród zagranicznych partnerówa, mówi wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński.
W jaki sposób Ministerstwo Gospodarki wspiera rozwój przedsiębiorczości w Polsce?
Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości to jedno z kluczowych zadań Ministerstwa Gospodarki. Nasze działania ukierunkowane są przede wszystkim na tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju przez m.in. wzmacnianie przewag konkurencyjnych. Chcemy zwiększyć dostęp przedsiębiorstw do kapitału, wzmocnić postawy biznesowe, a także wypełnić luki informacyjne.
Dodatkowo w ramach dotychczasowych trzech tzw. ustaw deregulacyjnych, dokonaliśmy ponad 280 zmian w ponad 100 ustawach. Przyjęta przez nas koncepcja doskonalenia regulacji gospodarczych w oparciu o konkretne problemy zidentyfikowane w praktyce wykonywania działalności gospodarczej ma zagwarantować, że wdrożone oraz proponowane rozwiązania mają rzeczywiste przełożenie na eliminację konkretnych barier w prowadzeniu własnej firmy.
Dodatkowo w ramach dotychczasowych trzech tzw. ustaw deregulacyjnych, dokonaliśmy ponad 280 zmian w ponad 100 ustawach. Przyjęta przez nas koncepcja doskonalenia regulacji gospodarczych w oparciu o konkretne problemy zidentyfikowane w praktyce wykonywania działalności gospodarczej ma zagwarantować, że wdrożone oraz proponowane rozwiązania mają rzeczywiste przełożenie na eliminację konkretnych barier w prowadzeniu własnej firmy.
Wicepremier, minister gospodarki Janusz Piechociński
Jednocześnie doceniając wkład, jaki w proces tworzenia prawa ma strona społeczna, dokładamy starań, aby powstające regulacje opracowywane były w dialogu z jej przedstawicielami. Dlatego proponowane przez nas rozwiązania są również m.in. wynikiem zgłaszanych przez organizacje gospodarcze postulatów zmian oraz elementem efektywnej współpracy strony rządowej ze społeczną.
Istotną rolę w utrzymaniu tempa wzrostu gospodarczego odgrywały i odgrywać będą środki pochodzące z funduszy strukturalnych.
Istotną rolę w utrzymaniu tempa wzrostu gospodarczego odgrywały i odgrywać będą środki pochodzące z funduszy strukturalnych.
Jaki był zakres pomocy unijnej dla firm w Polsce w latach 2007-2013? Które przedsięwzięcia biznesowe uzyskały największą pomoc?
Z dumą chciałbym podkreślić, że jednym z sukcesów Ministerstwa Gospodarki w perspektywie finansowej 2007-2013 jest niewątpliwie kontraktacja nadzorowanych środków w ramach działań Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) w wysokości 99,27 proc. alokacji. Odzwierciedleniem tego jest realizacja ponad 7 tys. umów o dofinansowanie na łączną kwotę wsparcia w wysokości 20 mld zł. Dzięki temu udało się nam m.in. zwiększyć wartość nakładów na innowacyjność w wysokości 39 mld zł. Na uwagę zasługuje również fakt, iż nowe projekty pozwoliły na stworzenie 32 tys. nowych miejsc pracy, głównie wysokiej jakości, wymagających specjalistycznych kwalifikacji.
Szczególną rolę w zakresie wsparcia bezpośredniego przedsiębiorstw w POIG odgrywa pomoc dla projektów o dużym znaczeniu dla gospodarki realizowanych przez Ministerstwo Gospodarki. Znaczna część wsparcia kierowana jest na badania i rozwój (B+R) oraz wdrażanie wyników tych prac, w tym tworzenie i rozwój centrów badawczo-rozwojowych. Chciałbym podkreślić wysoką efektywność tego rodzaju wsparcia. Szacunki wskazują bowiem, że pomoc dla Centrów Badawczo-Rozwojowych przełoży się na ponad dwukrotny wzrost nakładów całkowitych na B+R w sektorze przedsiębiorstw.
Ponadto, w ramach działań nadzorowanych przez Ministra Gospodarki w POIG wspieraliśmy inwestycje wdrożeniowe np. dotyczące pierwszego wdrożenia wynalazku przez małego lub średniego przedsiębiorcę. Udzielaliśmy też premii technologicznej na spłatę części kredytu technologicznego zaciągniętego przez małego lub średniego przedsiębiorcę w banku komercyjnym na wdrożenie nowej technologii dostępnej dotychczas jedynie w postaci patentu lub know-how.
W perspektywie finansowej 2007-2013 byliśmy także zaangażowani w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Wartość dofinansowania przyznanego w ramach działań IX osi priorytetowej POIiŚ – Infrastruktura Energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna – sięgnęła ponad 3 mld zł, natomiast w ramach X osi priorytetowej POIiŚ – Bezpieczeństwo energetyczne w tym dywersyfikacja źródeł – blisko 4 mld zł. W ramach tych środków wsparliśmy ponad 200 projektów realizowanych m.in. w ramach sektora energetycznego w tym również odnawialnych źródeł energii.
Jak widać na przedstawionych przykładach, środki z funduszy unijnych stanowiły i stanowią impuls do dalszego rozwoju polskiej gospodarki. Jednocześnie należy zauważyć, że równie ważne jak wysokość uzyskanego wsparcia jest to, aby dofinansowane projekty zwiększały konkurencyjność i rozwijały naszą przedsiębiorczość. Pokazaliśmy, że potrafimy właściwie wykorzystać unijne pieniądze, co jest szczególnie ważne w kontekście otwierającej się nowej perspektywy budżetowej. Teraz czekają na nas nie tylko kolejne środki ale przede wszystkim nowe wyzwania.
Jak układa się współpraca instytucji naukowych i uczelni? Które instytuty naukowe i uczelnie w opinii Ministerstwa Gospodarki są najbardziej zaangażowane we współpracę z biznesem?
Szczególną rolę w zakresie wsparcia bezpośredniego przedsiębiorstw w POIG odgrywa pomoc dla projektów o dużym znaczeniu dla gospodarki realizowanych przez Ministerstwo Gospodarki. Znaczna część wsparcia kierowana jest na badania i rozwój (B+R) oraz wdrażanie wyników tych prac, w tym tworzenie i rozwój centrów badawczo-rozwojowych. Chciałbym podkreślić wysoką efektywność tego rodzaju wsparcia. Szacunki wskazują bowiem, że pomoc dla Centrów Badawczo-Rozwojowych przełoży się na ponad dwukrotny wzrost nakładów całkowitych na B+R w sektorze przedsiębiorstw.
Ponadto, w ramach działań nadzorowanych przez Ministra Gospodarki w POIG wspieraliśmy inwestycje wdrożeniowe np. dotyczące pierwszego wdrożenia wynalazku przez małego lub średniego przedsiębiorcę. Udzielaliśmy też premii technologicznej na spłatę części kredytu technologicznego zaciągniętego przez małego lub średniego przedsiębiorcę w banku komercyjnym na wdrożenie nowej technologii dostępnej dotychczas jedynie w postaci patentu lub know-how.
W perspektywie finansowej 2007-2013 byliśmy także zaangażowani w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Wartość dofinansowania przyznanego w ramach działań IX osi priorytetowej POIiŚ – Infrastruktura Energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna – sięgnęła ponad 3 mld zł, natomiast w ramach X osi priorytetowej POIiŚ – Bezpieczeństwo energetyczne w tym dywersyfikacja źródeł – blisko 4 mld zł. W ramach tych środków wsparliśmy ponad 200 projektów realizowanych m.in. w ramach sektora energetycznego w tym również odnawialnych źródeł energii.
Jak widać na przedstawionych przykładach, środki z funduszy unijnych stanowiły i stanowią impuls do dalszego rozwoju polskiej gospodarki. Jednocześnie należy zauważyć, że równie ważne jak wysokość uzyskanego wsparcia jest to, aby dofinansowane projekty zwiększały konkurencyjność i rozwijały naszą przedsiębiorczość. Pokazaliśmy, że potrafimy właściwie wykorzystać unijne pieniądze, co jest szczególnie ważne w kontekście otwierającej się nowej perspektywy budżetowej. Teraz czekają na nas nie tylko kolejne środki ale przede wszystkim nowe wyzwania.
Jak układa się współpraca instytucji naukowych i uczelni? Które instytuty naukowe i uczelnie w opinii Ministerstwa Gospodarki są najbardziej zaangażowane we współpracę z biznesem?
W Ministerstwie Gospodarki dostrzegamy ważną rolę współpracy nauki ze szkolnictwem a przede wszystkim z biznesem. Jest to jeden z kluczowych warunków kształtowania stabilnego rynku pracy oraz wzrostu konkurencyjności gospodarki.
Służyć temu ma opracowany w MG Program Rozwoju Przedsiębiorstw. To kompleksowe narzędzie, wyznaczające kierunki wsparcia rozwoju innowacyjności w Polsce do 2020 r. Jego głównym celem jest pobudzanie innowacyjności naszej gospodarki poprzez zwiększenie nakładów prywatnych na B+R, a także wzmocnienie istniejących powiązań między sektorem biznesu i nauki. Pozwoli to zwiększyć stopień komercjalizacji wyników B+R i wykorzystać je zarówno na rynku krajowym jak i globalnym.
W tym programie zapisaliśmy też możliwość wsparcia dla właścicieli firm zainteresowanych współpracą ze szkołami. Proponujemy m.in. częściowe pokrycie kosztów kształcenia praktykantów i stażystów, a także dofinansowanie dla organizacji centrów edukacyjno-zawodowych przy szkołach zawodowych oraz uczelniach wyższych, gdzie studenci będą mogli zdobywać umiejętności odpowiadające potrzebom danego przedsiębiorcy.
Chciałbym wyraźnie podkreślić, że dla rozwoju polskiej gospodarki konieczne jest prowadzenie takich działań, które podniosą jakość edukacji oraz inwestowanie w działalność badawczą, transfer technologii i ich efektywne wykorzystywanie w praktyce. W ramach działań Ministerstwa Gospodarki inicjujemy i wspieramy takie projekty. Zachęcamy także do realizowania ich w ramach klastrów, nazywanych katalizatorem innowacyjności.
Służyć temu ma opracowany w MG Program Rozwoju Przedsiębiorstw. To kompleksowe narzędzie, wyznaczające kierunki wsparcia rozwoju innowacyjności w Polsce do 2020 r. Jego głównym celem jest pobudzanie innowacyjności naszej gospodarki poprzez zwiększenie nakładów prywatnych na B+R, a także wzmocnienie istniejących powiązań między sektorem biznesu i nauki. Pozwoli to zwiększyć stopień komercjalizacji wyników B+R i wykorzystać je zarówno na rynku krajowym jak i globalnym.
W tym programie zapisaliśmy też możliwość wsparcia dla właścicieli firm zainteresowanych współpracą ze szkołami. Proponujemy m.in. częściowe pokrycie kosztów kształcenia praktykantów i stażystów, a także dofinansowanie dla organizacji centrów edukacyjno-zawodowych przy szkołach zawodowych oraz uczelniach wyższych, gdzie studenci będą mogli zdobywać umiejętności odpowiadające potrzebom danego przedsiębiorcy.
Chciałbym wyraźnie podkreślić, że dla rozwoju polskiej gospodarki konieczne jest prowadzenie takich działań, które podniosą jakość edukacji oraz inwestowanie w działalność badawczą, transfer technologii i ich efektywne wykorzystywanie w praktyce. W ramach działań Ministerstwa Gospodarki inicjujemy i wspieramy takie projekty. Zachęcamy także do realizowania ich w ramach klastrów, nazywanych katalizatorem innowacyjności.
Jak Ministerstwo Gospodarki wspiera ekspansję polskich firm za granicą?
Nasze działania oparte są m.in. na środkach UE i realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) projektu systemowego pn. „Promocja polskiej gospodarki na rynkach międzynarodowych” .
Głównym celem projektu jest wzmocnienie konkurencyjności gospodarki przez poprawę jej wizerunku wśród partnerów międzynarodowych. Ma on też zwiększyć dostęp do informacji o Polsce i możliwościach nawiązania kontaktów gospodarczych, a także rozwój wybranych branż polskiej gospodarki.
Wytypowaliśmy zatem 15 branż, grup produktowych i usługowych, które mają potencjał by wykreować polskie specjalności eksportowe. Wśród nich znalazły się branża meblarska, jubilersko – bursztynnicza, usługi IT i ITC, produkcja jachtów i łodzi rekreacyjnych, przemysł biotechnologiczny i farmaceutyczny, produkcja sprzętu medycznego i aparatury pomiarowej, branża stolarki okiennej i drzwiowej, budownictwo, branża ochrony i zachowania zabytków, kosmetyki, maszyny i urządzenia górnicze, odzież, dodatki, galanteria skórzana, turystyka medyczna, przemysł obronny oraz polskie specjalności żywnościowe.
Dla każdej z nich w konsultacji z organizacjami przedsiębiorców została opracowana koncepcja programu promocji branży na 3 kolejne lata. W programie określono kilka (przeciętnie 4-7) rynków docelowych, na których odbywać się będzie promocja.
Dodatkowo stworzyliśmy zintegrowany portal o tematyce gospodarczej. Będzie on skupiać usługi dotyczące promocji eksportu i nawiązywania kontaktów biznesowych z kontrahentami zagranicznymi, integrować dostępne oferty biznesowe w kraju i za granicą oraz umożliwiać wymianę informacji między producentami, dystrybutorami i odbiorcami produktów i usług. Portal przeznaczony będzie zarówno dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w kraju, jak i przedsiębiorstw zagranicznych.
Chciałbym również przypomnieć, że wsparcia naszym firmon udzielają również zagraniczne placówki Ministra Gospodarki działające w ramach ambasad i konsulatów RP, czyli Wydziały Promocji, Handlu i Inwestycji (WPHI). Obecnie funkcjonuje 48 placówek w 43 krajach. Ich głównym zadaniem jest promowanie polskiej gospodarki i polskich produktów oraz ułatwianie dostępu do rynku towarów i usług kraju urzędowania. Ponadto mają chronić interesy naszych przedsiębiorców w kontaktach z administracją i podmiotami gospodarczymi, przyciągać inwestorów zagranicznych do Polski oraz doradzać polskim eksporterom.
Ekspansji eksportowej służą również dwa kolejne programy: GO CHINA, zainicjowany w 2012 r. i GO AFRICA, który rozpoczął się w 2013 r. Ułatwiają one wejście polskich firm na rynek chiński i afrykański i już mogę powiedzieć, że odniosły wielki sukces. Eksport polskich towarów do Chin wzrósł w 2013 r. o ponad 17 proc. Podpisano także kontrakty na zakup traktorów URSUS przez Etiopię czy zakup złóż fosforytów w Senegalu przez Grupę Zakłady Chemiczne „Police” S.A.
Ponadto w 2013 roku Kierownictwo Ministerstwa Gospodarki odbyło ponad 200 spotkań z zagranicznymi kontrahentami z 68 państw. Co roku także ma miejsce 70 stałych wydarzeń o charakterze międzynarodowych, w które jesteśmy zaangażowani, jak np. Forum Ekonomiczne w Krynicy czy Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach. W minionym roku uczestniczyliśmy też w 10 dużych misjach gospodarczych, które towarzyszą zagranicznym wizytom Prezydenta i Premiera RP.
Nasze działania są ze sobą ściśle powiązane i tworzą spójną i szeroko zakrojoną akcję promocyjną polskiej gospodarki. Dzięki temu poprawiamy wizerunek Polski i polskiej gospodarki wśród partnerów międzynarodowych.
Głównym celem projektu jest wzmocnienie konkurencyjności gospodarki przez poprawę jej wizerunku wśród partnerów międzynarodowych. Ma on też zwiększyć dostęp do informacji o Polsce i możliwościach nawiązania kontaktów gospodarczych, a także rozwój wybranych branż polskiej gospodarki.
Wytypowaliśmy zatem 15 branż, grup produktowych i usługowych, które mają potencjał by wykreować polskie specjalności eksportowe. Wśród nich znalazły się branża meblarska, jubilersko – bursztynnicza, usługi IT i ITC, produkcja jachtów i łodzi rekreacyjnych, przemysł biotechnologiczny i farmaceutyczny, produkcja sprzętu medycznego i aparatury pomiarowej, branża stolarki okiennej i drzwiowej, budownictwo, branża ochrony i zachowania zabytków, kosmetyki, maszyny i urządzenia górnicze, odzież, dodatki, galanteria skórzana, turystyka medyczna, przemysł obronny oraz polskie specjalności żywnościowe.
Dla każdej z nich w konsultacji z organizacjami przedsiębiorców została opracowana koncepcja programu promocji branży na 3 kolejne lata. W programie określono kilka (przeciętnie 4-7) rynków docelowych, na których odbywać się będzie promocja.
Dodatkowo stworzyliśmy zintegrowany portal o tematyce gospodarczej. Będzie on skupiać usługi dotyczące promocji eksportu i nawiązywania kontaktów biznesowych z kontrahentami zagranicznymi, integrować dostępne oferty biznesowe w kraju i za granicą oraz umożliwiać wymianę informacji między producentami, dystrybutorami i odbiorcami produktów i usług. Portal przeznaczony będzie zarówno dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w kraju, jak i przedsiębiorstw zagranicznych.
Chciałbym również przypomnieć, że wsparcia naszym firmon udzielają również zagraniczne placówki Ministra Gospodarki działające w ramach ambasad i konsulatów RP, czyli Wydziały Promocji, Handlu i Inwestycji (WPHI). Obecnie funkcjonuje 48 placówek w 43 krajach. Ich głównym zadaniem jest promowanie polskiej gospodarki i polskich produktów oraz ułatwianie dostępu do rynku towarów i usług kraju urzędowania. Ponadto mają chronić interesy naszych przedsiębiorców w kontaktach z administracją i podmiotami gospodarczymi, przyciągać inwestorów zagranicznych do Polski oraz doradzać polskim eksporterom.
Ekspansji eksportowej służą również dwa kolejne programy: GO CHINA, zainicjowany w 2012 r. i GO AFRICA, który rozpoczął się w 2013 r. Ułatwiają one wejście polskich firm na rynek chiński i afrykański i już mogę powiedzieć, że odniosły wielki sukces. Eksport polskich towarów do Chin wzrósł w 2013 r. o ponad 17 proc. Podpisano także kontrakty na zakup traktorów URSUS przez Etiopię czy zakup złóż fosforytów w Senegalu przez Grupę Zakłady Chemiczne „Police” S.A.
Ponadto w 2013 roku Kierownictwo Ministerstwa Gospodarki odbyło ponad 200 spotkań z zagranicznymi kontrahentami z 68 państw. Co roku także ma miejsce 70 stałych wydarzeń o charakterze międzynarodowych, w które jesteśmy zaangażowani, jak np. Forum Ekonomiczne w Krynicy czy Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach. W minionym roku uczestniczyliśmy też w 10 dużych misjach gospodarczych, które towarzyszą zagranicznym wizytom Prezydenta i Premiera RP.
Nasze działania są ze sobą ściśle powiązane i tworzą spójną i szeroko zakrojoną akcję promocyjną polskiej gospodarki. Dzięki temu poprawiamy wizerunek Polski i polskiej gospodarki wśród partnerów międzynarodowych.
Czy banki spółdzielcze odgrywają ważną rolę we wspieraniu biznesu w naszym kraju?
Dziś w dobie globalnego spowolnienia gospodarczego, nikt już nie kwestionuje roli, jaką w kształtowaniu stabilnego wzrostu gospodarczego odgrywa współpraca pomiędzy sektorem bankowym a administracją publiczną. Wymogi innowacyjnej gospodarki sprawiają, że firmy chcą zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku. Oprócz pieniędzy na inwestycje potrzebują również rzetelnej informacji, doradztwa i edukacji. W tym aspekcie otwiera się szerokie pole do współdziałania pomiędzy organami administracji rządowej a partnerami społecznymi czy przedstawicielami sektora prywatnego.
Jednym z przykładów udanej współpracy w tym obszarze jest zrealizowana w 2013 r. z udziałem Ministerstwa Gospodarki, kampania „Wsparcie biznesu w okresie spowolnienia. W czym mogą pomóc dostępne środki unijne?”. Jej zadaniem było informowanie o możliwościach wykorzystania ostatnich dostępnych środków unijnych na lata 2007-2013. Jej inicjatorem był Krajowy Punkt Kontaktowy Programu UE na rzecz Konkurencyjności i Innowacji (CIP), działający przy Związku Banków Polskich. Współorganizatorami akcji byli Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Krajowa Izba Gospodarcza. Ministerstwo Gospodarki i Komisja Europejska objęły nad nią patronat honorowy. Wzięło w niej udział ponad dwa tysiące przedsiębiorców, którzy spotkali się z ponad 100 ekspertami.
Kampania nie tylko udowodniła, jak ważna dla przedsiębiorców jest zachęta do wykorzystania funduszy UE i propagowanie wiedzy na ich temat. Pokazała także jaki potencjał drzemie we współpracy jednostek administracji publicznej, instytucji otoczenia biznesu i sektora bankowego. Dlatego jesteśmy otwarci na współpracę ze wszystkim podmiotami, które mogą się przyczynić do rozwoju przedsiębiorczości w naszym kraju.
Jednym z przykładów udanej współpracy w tym obszarze jest zrealizowana w 2013 r. z udziałem Ministerstwa Gospodarki, kampania „Wsparcie biznesu w okresie spowolnienia. W czym mogą pomóc dostępne środki unijne?”. Jej zadaniem było informowanie o możliwościach wykorzystania ostatnich dostępnych środków unijnych na lata 2007-2013. Jej inicjatorem był Krajowy Punkt Kontaktowy Programu UE na rzecz Konkurencyjności i Innowacji (CIP), działający przy Związku Banków Polskich. Współorganizatorami akcji byli Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Krajowa Izba Gospodarcza. Ministerstwo Gospodarki i Komisja Europejska objęły nad nią patronat honorowy. Wzięło w niej udział ponad dwa tysiące przedsiębiorców, którzy spotkali się z ponad 100 ekspertami.
Kampania nie tylko udowodniła, jak ważna dla przedsiębiorców jest zachęta do wykorzystania funduszy UE i propagowanie wiedzy na ich temat. Pokazała także jaki potencjał drzemie we współpracy jednostek administracji publicznej, instytucji otoczenia biznesu i sektora bankowego. Dlatego jesteśmy otwarci na współpracę ze wszystkim podmiotami, które mogą się przyczynić do rozwoju przedsiębiorczości w naszym kraju.
Rozmawiał Jerzy Krajewski