Niskie ceny dla mieszkańców na wolnym rynku

 

Rozmowa z Markiem Wróblewskim, Prezesem Zarządu  Zakładu Utylizacji Odpadów Spółka z o. o. w Gorzowie Wielkopolskim.

Według znawców tematu gorzowski zakład, którym Pan zarządza, może uchodzić za wzór organizacji takich przedsiębiorstw. Macie też jedne z najniższych opłat za odpady w kraju. Proszę pochwalić się, jak to robicie?

System gospodarowania odpadami w każdym regionie, mieście czy gminie musi być spójny z możliwościami regionalnymi. W grę wchodzi też dotychczas stosowany system zbierania i wywozu odpadów i doświadczenia związane z ta działalnością. Ważne też jest, aby gromadzenie i utylizacja odpadów były zgodne z założeniami Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami oraz Regulaminem utrzymania czystości i porządku w gminie uchwalonym przez Radę Miasta w Gorzowie Wielkopolskim i Zarządzenie Prezydenta Miasta Gorzowa  Wlkp. w sprawie określenia wymagań jakie powinni spełniać przedsiębiorcy ubiegający się o zezwolenie na świadczenie usług w zakresie  odbierania odpadów.

 

 

Jak zatem działa gorzowski system gospodarowania odpadami, że jest chwalony za skuteczność?

System funkcjonujący w Gorzowie opiera się na następujących przesłankach: odbiór odpadów jest realizowany w systemie całkowicie wolnorynkowym. Mamy w tej chwili trzy firmy większe, które obsługują  około 95 procent rynku w Gorzowie, oraz kilka firm mniejszych, które konkurują z dużymi podmiotami. Od dwóch lat obserwuję, że większe firmy, które wcześniej rywalizowały ze sobą, podzieliły się rynkiem, ceny wyrównały się i ustabilizowały. W sumie pieniądze jakie mieszkańcy płacą za pozbycie się odpadów są stosunkowo małe, rzeczywiście  nasze opłaty są jednymi z najniższych w kraju. Spowodowała to wcześniejsza walka o wieloletni rynek między tymi firmami. Ma to swoje plusy i minusy. Plusem jest niewątpliwy niski poziom cen dla mieszkańców, ale niewątpliwym minusem jest , że na jedną wąską uliczkę w ciągu tygodnia mogą wjechać trzy , cztery śmieciarki, które zawadzają w ruchu ulicznym i wypalają paliwo.
Selektywna zbiórka traktowana jest jako koszt zakładu i co tu kryć, jako pewien  problem, ponieważ przy takim nieścisłym podziale regionów nie wiadomo, kto do końca ma za to odpowiadać, a w ramach dzisiejszego prawa obowiązek organizacji selektywnej zbiórki spoczywa na firmach, które wywożą odpady.

Czy to znaczy, że śmieci mogą być anonimowe, czyli nie wiadomo skąd się biorą i kto powinien je zbierać?

Takie anonimowe, w pewnym sensie, są odpady wielkogabarytowe, które pojawiają się czasem na ulicach. Ludzie wyrzucają kanapy, fotele, telewizory, sprzęt AGD. Są one oczywiście zbierane, ale tak naprawdę trudno ustalić, która z firm powinna je odebrać, chociaż każda, w ramach odbioru odpadów, zobowiązana jest zajmować się również odbieraniem selektywnym odpadów wielkogabarytowych.
W części też funkcjonuje system selektywnej zbiórki innych odpadów, odpadów problemowych. Głównie dzięki działaniom ZUO. Już od wielu lat prowadzimy również selektywną zbiórkę odpadów gastronomicznych, które w dużej części są odpadami komunalnymi czy związanymi z działalnością komunalną, jak chociażby z funkcjonowaniem przedszkola czy szkoły. System ten działa bardzo sprawnie. Miasto płaci nam też za odbiór przeterminowanych leków z aptek. Odpady wielkogabarytowe oraz odpady budowlane są też jednymi z głównych składników dzikich wysypisk. Tutaj rynek jest bardzo konkurencyjny, ceny za odbiór tych odpadów są bardzo niskie, ale w sumie, nawet zebrane, nie bardzo wiadomo gdzie trafiają.

Zakład Utylizacji Odpadów Spółka z o.o w Gorzowie Wielkopolskim obchodzi w tym roku swój jubileusz. Działa na rynku odpadowym już od  20 lat. Jest się czym chwalić.

Robimy dobrze to, co do nas należy. To wszystko. Zakład stanowi podstawowe ogniwo w procesie zagospodarowania odpadów komunalnych powstających na terenie związku celowego gminy MG-6, a także na terenie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Powstał w 1992 roku w ramach kompleksowego planu zagospodarowania odpadów, realizowanego przez Miasto Gorzów Wielkopolski, które jest też  właścicielem firmy.. Zakres działalności ZUO obejmuje odbiór, obrót i unieszkodliwianie odpadów komunalnych, przemysłowych i niebezpiecznych oraz sprzedaż surowców wtórnych uzyskanych w wyniku wprowadzonej w 2000 r. selektywnej zbiórki odpadów oraz wysegregowanych ze strumienia odpadów komunalnych.
Zakład jest zdolny przerobić 58.300 Mg/a odpadów komunalnych. ZUO dysponuje technologią ograniczającą o ca 60 % ilość składowanych odpadów, w 2011r. zakończyła się inwestycja związana z rozbudowa i modernizacją zakładu, która była współfinansowana ze środków unijnych. Spółka otrzymała na to zadania ponad 11 mln zł dotacji. Obecnie posiada jedną z najnowocześniejszych linii technologicznych wyposażoną w separatory optyczne  oraz do produkcji paliwa alternatywnego z odpadów RDF.

ZUO to złożone przedsiębiorstwo. Jakie najważniejsze podsystemy produkcyjne wchodzą w jego skład?

Spółka posiada Centrum Eko-Bio-Energetyczne  powstałe na bazie byłego pegeeru z gruntami rolnymi klasy bonitacyjnej III – V o łącznym areale 365 ha oraz budynkami gospodarczymi o łącznej powierzchni zabudowy ponad 7700 m.kw. W skład nieruchomości wchodzi park ze stawem o powierzchni ca 8 ha oraz zabytkowy pałac z XVIII wieku. Centrum zlokalizowane jest w odległości 15 km od Gorzowa Wlkp. w miejscowości Stanowice, gmina Bogdaniec.
Kolejnym ważnym ogniwem Spółki jest laboratorium badawcze,  uruchomione w 2004 roku. Wychodząc naprzeciw wymaganiom prawnym i oczekiwaniom klientów laboratorium wdrożyło i utrzymuje udokumentowany System Zarządzania zgodny z wymaganiami opisanymi w normie PN – EN ISO/IEC 17025:2005. Potwierdzeniem kompetencji technicznych Laboratorium jest uzyskanie 20.09.2006 roku Certyfikatu Akredytacji Laboratorium Badawczego wydany przez Polskie Centrum Akredytacji. Kolejny składnik przedsiębiorstwa uruchomienie na bazie posiadanego laboratorium centrum badawczo-wdrożeniowego „Eko-innowacje”, gdzie realizowane będą badania nad innowacyjnymi technologiami w zakresie unieszkodliwiania odpadów we współpracy z renomowanymi uczelniami i jednostkami naukowymi  z kraju, a następnie transfer wiedzy skierowany do sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
W bieżącym roku kończmy również inwestycję związaną z  budową 9-dołkowego pola golfowego, które realizowane jest w ramach rekultywacji zamkniętego składowiska odpadów. Jest to jedyna tego typu inwestycja w Polsce, aby na byłym składowisku odpadów powstawał obiekt rekreacyjny. W jego skład wchodzi budynek klubowy, driving range , utworzona została akademia do gry w  golfa,  a obecnie  pole posiada jeden z najnowocześniejszych symulatorów do gry w golfa , gdzie wszyscy pasjonaci tej dyscypliny, jak również osoby zainteresowane rozpoczęciem nauki gry w golfa mogą spróbować swoich sił.
ZUO to także Spółka, która ma ponad 10-letnia tradycję związaną z prowadzeniem zajęć edukacji ekologicznej, propagowaniem szeregu akcji i eventów skierowanych do lokalnej społeczności, ponad 5-letnie doświadczenie w organizacji branżowych konferencji ogólnopolskich i międzynarodowych. To Spółka, której największym kapitałem są pracujący w niej ludzie.

Zakład odzyskuje także surowce wtórne z odpadów?

Jednym z wyznaczonych przez nas celów środowiskowych jest ograniczenie ilości odpadów kierowanych do składowania. Dlatego właśnie kładziemy duży nacisk na odzysk surowców wtórnych zawartych w zmieszanych odpadach komunalnych.
Sukcesem zakładu jest również nasz kompost. Kompostownia pryzmowa w zakładzie służy do przeróbki materii organicznej wyodrębnionej z odpadów komunalnych oraz tzw. odpadów zielonych pochodzących z utrzymania terenów zieleni miejskiej (parki, trawniki).Po badaniach w różnych instytutach naukowych mamy potwierdzenie, ze spełnia on wszystkie wymogi nawozu organicznego, jako jedyny taki produkt otrzymywany z odpadów w Polsce. Po uzyskaniu atestu pojawi się zapewne problem w odniesieniu do zapisów naszego nowego prawa o gospodarowaniu odpadami, które nie przewidziało, że
z odpadów zmieszanych można zrobić kompost.
Mogę powiedzieć, że pomagamy aktywnie regionowi w skutecznym wprowadzaniu nowego prawa odpadowego. Miasto  wraz z przyległymi gminami zdecydowało się powierzyć tę gospodarkę Celowemu Związkowi Gmin MG- 6 . Ich włodarze zdecydowali się na wspólne z miastem prowadzenie gospodarki śmieciowej.  Jako RIPOK (regionalna instalacja przetwarzania odpadów komunalnych) chcielibyśmy, aby zakład mógł prowadzić wszystkie możliwe działania związane z pozyskiwaniem odpadów, ich przerobem oraz odzyskiwaniem surowców wtórnych. Aby każdy mieszkaniec wiedział, jakiego rodzaju odpady ma segregować i jakie ponosi z tego tytułu opłaty. Każdy odpad powinien być dokładnie zdefiniowany i zagospodarowany. Dopiero wtedy będziemy mogli mówić o nowoczesnej gospodarce odpadami.

Ile to wszystko będzie mieszkańców kosztować?

Ponieważ gminy różnią się znacznie rodzajem zabudowy, strukturą (gminy miejska i wiejskie), gęstością zaludnienia, posiadaną infrastruktura drogową itp. trwają dyskusje, czy dla wszystkich mieszkańców powinna być taka sama taryfa za wywóz odpadów oraz jak podzielić gminy na regiony. Gdyby wydzielić ze związku, jako samodzielny region miasto Gorzów, to jego mieszkańcy płaciliby na pewno znacznie mniej za wywóz odpadów, niż mieszkańcy okolicznych gmin. Tyle, że ich włodarze po to chcą być w związku, by ciężar opłat rozłożył się bardziej równomiernie na miasto i gminy. Zdajemy sobie oczywiście sprawę, że żadne rozwiązanie nie będzie idealne. Lobbujemy za wprowadzeniem w związku selektywnej  gospodarki odpadami  polegającej na zbiórce odpadów w systemie dualnym w podziale na frakcję suchą i mokrą.