Dobre wyniki handlu zagranicznego

 
Wśród głównych źródeł dobrej sytuacji w polskim handlu zagranicznym należy wskazać:
– relatywnie dobrą koniunkturę u naszych głównych partnerów (Niemcy); ale również w grupie krajów rozwijających się i słabiej rozwiniętych,
– umiejętność dostosowania polskich eksporterów,
– osłabienie złotego (w końcówce roku);
– racjonalizacja zapasów i importu zaopatrzeniowego dla produkcji eksportowej;
– relatywnie mocna kondycja polskiego sektora bankowego, zapewniająca niezbędne finansowanie zewnętrzne dla eksporterów;
– utrzymanie relatywnie wysokiej konkurencyjności cenowo-kosztowej polskiego eksportu, mierzonej zmianami realnego kursu złotego do euro z zastosowaniem deflatora cenowego (PPI) oraz jednostkowych kosztów pracy (ULC).

1. Wzrost obrotów towarowych w stosunku do 2010 roku
Według wstępnych danych GUS eksport w 2011 r. osiągnął poziom 135,8 mld EUR i był wyższy o 12,8% (tj. o ok. 15,4 mld EUR) niż przed rokiem. Tym samym wzrost eksportu okazał się o ponad 2 pkt. proc. wyższy niż przewidywano na początku ubiegłego roku.
Natomiast import osiągnął poziom 150,5 mld EUR, tj. o 12,1% wyższy niż w roku 2010. Tempo wzrostu importu było zgodnie z pierwotnymi przewidywaniami.
W rezultacie deficyt obrotów towarowych wyniósł 14,7 mld EUR i okazał się o 2,6 mld EUR niższy od przewidywań z początku 2011 r.

1.1. Zmiany struktury w przekroju geograficznym
Na relatywnie wysoki wzrost eksportu w roku ubiegłym – mimo poważnych zawirowań na głównych rynkach, czyli w strefie euro – wpłynęła przede wszystkim wysoka dynamika na rynkach rozwijających się i słabiej rozwiniętych.
O ile przeciętne tempo wzrostu eksportu na rynki strefy euro wyniosło tylko 9,3%, tj. o 3,5 pkt. proc. wolniej niż przeciętnie dla całego eksportu, to wzrost eksportu na rynki wschodzące i inne słabiej rozwinięte sięgnął 18,3% i był o 5,5 pkt. proc. szybszy niż przeciętnie.
Eksport do WNP wzrósł o 17,8%, czyli o 5 pkt. proc. szybciej niż łączny polski eksport. Natomiast eksport na pozostałe rynki tej licznej grupy (w tym m.in. Chiny, Turcja, Indie, Brazylia) wzrósł o 18,9%, tj. o ponad 6 pkt. proc. szybciej niż przeciętnie.
Na dominujące w polskim eksporcie rynki unijne trafiło blisko 78% ogólnego eksportu.
Należy podkreślić, że eksport na rynek niemiecki – tradycyjnie największy polski rynek eksportowy (ponad 26% ogólnego eksportu) – wzrósł relatywnie szybko, tj. o 12,6%, czyli w tempie zbliżonym do przeciętnego.
Kontrastuje z tym niska dynamika eksportu na inne główne rynki strefy euro, w tym zwłaszcza:
– do Francji, gdzie eksport wzrósł zaledwie o 2,1% oraz
– do Włoch, gdzie wzrost eksportu wyniósł 1,8%.

1.2. Główne zmiany struktury w przekroju towarowym
Na osiągnięte w roku 2011 wysokie tempo wzrostu eksportu wpłynęła stosunkowo wysoka dynamika wzrostu eksportu w następujących głównych grupach towarowych:
– produkty mineralne – wzrost o 33,7% (5,1% ogólnego eksportu)
– wyroby chemiczne – wzrost o 19,1% (13,8% ogólnego eksportu)
– wyroby metalurgiczne – wzrost o 18,8% (11,8% ogólnego eksportu).
Relatywnie wysoka – chociaż nieco niższa od przeciętnej – okazała się również dynamika wzrostu eksportu towarów rolno-spożywczych (wzrost o 11,8%), a zwłaszcza mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego (wzrost o 13,6%) oraz gotowych artykułów spożywczych (wzrost o 12,2%).
Natomiast znacząco wolniejszy od przeciętnej okazał się wzrost eksportu w grupie wyrobów elektromaszynowych (tylko o 7,2%), o czym zadecydowało znaczące spowolnienie wzrostu eksportu maszyn i urządzeń mechanicznych i elektrycznych (o zaledwie 2,1%).
Spowolnienie to zostało w znacznym stopniu skompensowane wyższą dynamiką wzrostu eksportu (o 14,6%) pojazdów i środków transportu.

Osiągnięty w 2011 r. poziom eksportu był wyższy o 16,8%, tj. o 19,5 mld EUR niż w roku 2008, czyli przed kryzysem.
Natomiast ubiegłoroczny poziom importu okazał się tylko o 5,6%, tj. o 8 mld EUR wyższy niż w roku przedkryzysowym.
W rezultacie rekordowo wysoki deficyt obrotów towarowych odnotowany w roku 2008 w wysokości 26,2 mld EUR został zredukowany w ciągu minionych 3 lat o 11,5 mld EUR, tj. o ponad 40%.

2. Wzrost obrotów towarowych w okresie minionego 5-lecia, tj. od 2006 roku
Eksport w okresie minionych 5 lat wzrósł z 87,9 mld EUR w 2006 r. do 135,8 mld EUR w roku 2011, czyli o 54,4%, tj. o ponad połowę.
W tym czasie import zwiększył się z 100,8 mld EUR do poziomu 150,5 mld EUR, czyli o prawie połowę.
Mimo wyprzedzającego tempa wzrostu eksportu w stosunku do importu w tym okresie, deficyt obrotów towarowych pogłębił się o blisko 2 mld EUR. Było to wynikiem wysokiego poziomu importu w roku wyjściowym.

2.1. Zmiany struktury w przekroju geograficznym
Największą dynamikę eksportu w okresie minionych 5 lat odnotowano na rynki rozwijające się i słabiej rozwinięte, gdzie eksport wzrósł o 60%, w tym do WNP o ponad 40%, a do pozostałych rynków wschodzących o 90%.
W tej grupie krajów najwyższą dynamikę wzrostu eksportu odnotowano na rynki:
– Indie (wzrost blisko 2,4-krotny)
– Turcja (wzrost 2,3-krotny)
– Chiny (wzrost 2,2-krotny)
– Brazylia (wzrost blisko 2-krotny).
Natomiast tempo wzrostu eksportu na rynki WNP było znacząco niższe od przeciętnego dla grupy pozostałych krajów słabiej rozwiniętych i wschodzących, w tym zwłaszcza:
– na Ukrainę (wzrost zaledwie o 7%).
Zaważyło na tym bardzo głębokie załamanie eksportu na Ukrainę, a także – chociaż w mniejszym stopniu – do Rosji.
Eksport na główne polskie rynki eksportowe, czyli na rynki Unii Europejskiej wzrósł w tym czasie o 52%.
Największą dynamikę eksportu w tej głównej grupie rynków odnotowano na rynkach spoza strefy euro (wzrost o blisko 60%), zwłaszcza do:
– Wielkiej Brytanii (wzrost o 74%)
– Czech (wzrost 73%).
Natomiast relatywnie najniższe tempo wzrostu eksportu wśród polskich głównych unijnych rynków eksportowych odnotowano w eksporcie do:
– Portugalii (12%)
– Włoch (26%)
– Irlandii (36%).

2.2. Główne zmiany struktury w przekroju przedmiotowym
O dynamicznym wzroście eksportu w minionych 5 latach (mimo dotkliwego załamania kryzysowego w 2009 roku), zadecydował wzrost eksportu:
wyrobów chemicznych (o blisko 90%), ich udział wzrósł o 2,6 pkt. proc., do 13,8% w 2011 r.;
artykułów rolno-spożywczych (o 76%), ich udział wzrósł o 1,3 pkt. proc., do 11,1%

wyrobów elektromaszynowych (o ponad 50%), udział 40%.
Warto podkreślić, że saldo obrotów towarowych w trzech wymienionych grupach w okresie minionych 5 lat poprawiło się o ok. 4,5 mld EUR.

3. Projekcja na 2012 rok
Biorąc pod uwagę przewidywane na 2012 rok pogorszenie koniunktury na głównych rynkach ocenia się, że wzrost obrotów towarowych w bieżącym roku ulegnie dalszemu spowolnieniu, szczególnie po stronie importu. Przewiduje się, że w 2012 roku
eksport (w euro) wzrośnie o ok. 7,7% (do poziomu ok. 146,3 mld EUR),
import o ok. 6,8% (do poziomu ok. 160,7 mld EUR),
w rezultacie deficyt obrotów zmniejszy się do poziomu ok. 14,4 mld EUR (z poziomu ok. 14,7 mld EUR w roku 2011).

źródło: www.psl.org.pl